Tag Archives: Bureau of Indian Standards

ભારતીય માનક બ્યૂરો (BIS) એ  ભારતની રાષ્ટ્રીય માનક સંસ્થા છે, જેની સ્થાપના બી.આઈ.એસ. અધિનિયમ, 2016 હેઠળ કરવામાં આવી છે. તે અર્થતંત્રના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ઉત્પાદનો, પ્રક્રિયાઓ અને સેવાઓ માટે ભારતીય ધોરણો ઘડવા માટે અધિકૃત છે. તે ધોરણોના અમલીકરણને સુનિશ્ચિત કરવા માટે ગુણવત્તા પ્રમાણપત્ર સહિત અનુરૂપતા મૂલ્યાંકન યોજનાઓની રચના અને અમલીકરણ માટે પણ જવાબદાર છે. BISએ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં “સ્ટાન્ડર્ડ્સ ક્લબ” ની રચના કરીને, શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓને સભ્યો તરીકે નોંધણી કરાવીને અને યુવાનોને વાઇબ્રન્ટ બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર બનાવીને ગુણવત્તાયુક્ત જાગૃતિ લાવવા માટે પ્રશંસનીય પહેલ કરી છે. આ ક્લબો હેઠળ આયોજિત વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા, યુવા પ્રતિભાઓને ગુણવત્તા અને માનકીકરણ વિશે શીખવાની તકો મળે છે. બી.આઈ.એસ. એ સમગ્ર ભારતમાં 10,000 સ્ટાન્ડર્ડ્સ ક્લબ સ્થાપવાનું મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્ય સફળતાપૂર્વક હાંસલ કર્યું છે. બી.આઈ.એસ, અમદાવાદ ગુણવત્તા ખાતરી પહેલના અસરકારક અમલીકરણને સુનિશ્ચિત કરવા માટે સ્ટાન્ડર્ડ્સ ક્લબના સભ્યો, જિલ્લા વહીવટી અધિકારીઓ અને વિવિધ સરકારી વિભાગોના પ્રતિનિધિઓ જેવા હિતધારકો માટે વારંવાર કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે. વિદ્યાર્થીઓનું જ્ઞાન વધારવા અને વ્યવહારુ અનુભવ પ્રદાન કરવા માટે એક વિશેષ પહેલ તરીકે, બી.આઈ.એસ અમદાવાદ એ 18 ડિસેમ્બર 2024ના રોજ બનાસકાંઠા જિલ્લાની આઠ શાળાઓના સ્ટાન્ડર્ડ્સ ક્લબના 190 વિદ્યાર્થીઓ માટે બનાસ ડેરી, પાલનપુરની એક્સપોઝર વિઝિટનું આયોજન કર્યું હતું. મુલાકાત દરમિયાન, વિદ્યાર્થીઓએ દૂધ, માખણ અને છાશ જેવા વિવિધ ડેરી ઉત્પાદનોની પ્રક્રિયાને નજીકથી નિહાળી હતી. ગુણવત્તા જાળવી રાખીને ઉત્પાદનો કેવી રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે અને તે પ્રક્રિયા કે જેના દ્વારા તેઓ ગ્રાહકો સુધી પહોંચે છે તે વિશે તેમને માહિતી આપવામાં આવી હતી. ડેરી ક્ષેત્રની કામગીરી સાથે વિદ્યાર્થીઓને પરિચિત કરાવવા માટે ડેરી ઉદ્યોગની સ્થાપના અને કામગીરી દર્શાવતી દસ્તાવેજી ફિલ્મ પણ રજૂ કરવામાં આવી હતી. વિદ્યાર્થીઓ BIS ધોરણો, ISI માર્ક અને હોલમાર્ક જેવા પ્રમાણપત્રો અને BIS કેર એપના મહત્વ વિશે શીખ્યા હતા. કાર્યક્રમ દરમિયાન ક્વિઝ સ્પર્ધાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં તમામ વિદ્યાર્થીઓએ સક્રિયપણે ભાગ લીધો હતો. આ પ્રસંગે બીઆઈએસ અમદાવાદના શ્રી પુનીત નાથવાણીએ વિદ્યાર્થીઓને બીઆઈએસની ભૂમિકા, ધોરણોની જરૂરિયાત અને તેમના મહત્વ વિશે વિગતવાર માહિતી પૂરી પાડી હતી. તેમણે સમજાવ્યું કે કેવી રીતે બીઆઈએસ તેના નિર્ધારિત માનકો દ્વારા ઉત્પાદનની ગુણવત્તાની ખાતરી કરે છે. શ્રી અમિત સિંહે વિગતવાર જણાવ્યું હતું કે કેવી રીતે બીઆઈએસ યોગ્ય માનકો અનુસાર ઉત્પાદનો તૈયાર કરીને, પરીક્ષણ કરીને અને લાઇસન્સ આપીને અને તેમના અમલીકરણને ફરજિયાત બનાવીને સમગ્ર દેશમાં ગ્રાહકોને ગુણવત્તાયુક્ત ઉત્પાદનોની ડિલિવરી સુનિશ્ચિત કરે છે. આ શૈક્ષણિક મુલાકાત દરમિયાન વિદ્યાર્થીઓને માર્ગદર્શન આપતા સંબંધિત શાળાઓના શિક્ષકો પણ કાર્યક્રમ દરમિયાન હાજર રહ્યા હતા. એક્સપોઝર મુલાકાતનો ઉદ્દેશ વિદ્યાર્થીઓને વ્યવસાયિક પ્રક્રિયાઓ અને ગુણવત્તાના ધોરણો વિશે જાગૃત કરવાનો હતો. આ પહેલ દ્વારા, બી.આઈ.એસ. એ વિદ્યાર્થીઓને ઉદ્યોગની વાસ્તવિક દુનિયાની પ્રક્રિયાઓ અને ગુણવત્તા વ્યવસ્થાપનને સમજવાની તક પૂરી પાડી. આ મુલાકાત વિદ્યાર્થીઓના ભવિષ્યના પ્રયાસો માટે શૈક્ષણિક અને પ્રેરણાદાયી બંને સાબિત થઈ હતી.

ભારતીય માનક બ્યુરો (BIS) આપણા દેશનું રાષ્ટ્રીય માનક સંસ્થાન છે, જેને BIS અધિનિયમ 2016 હેઠળ અર્થતંત્રના વિવિધ ક્ષેત્રો માટે ઉત્પાદનો, પ્રક્રિયાઓ અને સેવાઓ માટે ભારતીય માનક બનાવવાનો અધિકાર આપવામાં આવ્યો છે. સાથે જ, ગુણવત્તા પ્રમાણપત્ર દ્વારા માનકોના અમલને સુનિશ્ચિત કરવા કન્ફર્મિટી એસેસમેન્ટ યોજનાઓ તૈયાર કરવા અને અમલમાં મૂકવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે. BIS મિકેનિકલ, કૃષિ, રસાયણ, વિદ્યુત અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, ખાદ્ય અને વસ્ત્રો સહિત વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ભારતીય માનકોના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવામા મહત્વપૂર્ણ ભાગ ભજવે છે. ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા ઉત્પાદનો અને સેવાઓને પ્રોત્સાહન આપવાના લક્ષ્ય સાથે, BIS ઉપભોક્તાઓ અને વ્યવસાયો વચ્ચે વિશ્વાસના લાગણી સ્થાપિત કરવા માટે મહત્ત્વનું કાર્ય કરે છે. વર્ષોથી, BIS ઉપભોક્તાઓ અને ઉદ્યોગોની બદલાતી જરૂરિયાતોને પૂરી કરવા માટે ભારતીય માનકો વિકસાવવા અને સુધારવા માટે સતત પ્રયત્નશીલ છે. વિવિધ ક્ષેત્રોના નિષ્ણાતોની ટીમ સાથે, BISએ સુનિશ્ચિત કર્યું છે કે ભારતીય માનકો આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રેષ્ઠ પ્રવૃત્તિઓ સાથે સુસંગત છે અને વૈશ્વિક બજારો માટે યોગ્ય છે. BIS અમદાવાદ દ્વારા તેની કન્ફર્મિટી એસેસમેન્ટ આઉટરીચ પ્રવૃત્તિઓ હેઠળ નવી પહેલ ‘માનક સંવાદ’ શરૂ કરવામાં આવી છે, જે ગુણવત્તાવાળા ઉદ્યોગો સાથે અસરકારક સંવાદ સુનિશ્ચિત કરવા માટે છે. આજે BIS, અમદાવાદ દ્વારા ગુજરાતના ઔદ્યોગિક સંગઠનો સાથે માનક સંવાદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ કાર્યક્રમમાં BIS કન્ફર્મિટી એસેસમેન્ટ પરિવારમાં જોડાયેલા વિવિધ ઉદ્યોગોને તેમના લાયસન્સના ડિજિટલ ઓપરેશન સંબંધિત વિવિધ જોગવાઈઓ પર અપડેટ કરવામાં આવ્યા હતા. આ ઈવેન્ટનો હેતુ ઉદ્યોગોમાં ગુણવત્તા અને માનકોના મહત્વ વિશે જાગૃતિ લાવવાનો અને BISની પ્રમાણપત્ર અને નોંધણી પ્રક્રિયાઓ સંબંધિત પડકારોનો સામનો કરવાનો હતો. BIS અમદાવાદના નિદેશક અને પ્રમુખ શ્રી સુમિત સેંગરે તમામ ઉદ્યોગ પ્રતિનિધિઓનું સ્વાગત કર્યું અને ‘માનક સંવાદ’ પહેલ વિશે વિગતો આપી. તેમણે ઉદ્યોગો સાથે અસરકારક સંચારના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો અને સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓનલાઈન અને BIS કેર એપ્સ સહિત BISના વિવિધ ડિજિટલ પ્લેટફોર્મના ઓપરેશનલ પાસાઓ અંગેના તેમના પ્રશ્નોનું નિરાકરણ કરવાની સહભાગીઓને ખાતરી આપી. શ્રી સંજય ગોસ્વામી, ડેપ્યુટી ડાયરેક્ટર જનરલ, BIS – પશ્ચિમ પ્રાદેશિક કાર્યાલય એ  ઉત્પાદન પ્રમાણપત્રમાં BIS ના પ્રયત્નોની આંતરદૃષ્ટિ શેર કરી અને નોંધણી પ્રક્રિયા દરમિયાન આવતી સમસ્યાઓના નિરાકરણ માટે સૂચનો રજૂ કર્યા. તેમણે માનકોના મહત્વ અને અનુપાલનના ફાયદાઓ વિશે વિગતવાર વર્ણન કર્યું. શ્રી બિજુ નમ્બુથિરી, ગુજરાત રાજ્ય પરિષદ પ્રમુખ – FICCIએ ઔદ્યોગિક સંસ્થાઓને તેમના ઉત્પાદનોની BIS સાથે નોંધણી કરાવવા માટે અપીલ કરી અને તેમને આ પ્રક્રિયામાં FICCIના સમર્થનની ખાતરી આપી. ગુજરાત ચેમ્બર ઓફ કોમર્સ એન્ડ ઇન્ડસ્ટ્રી (GCCI) ના નિદેશક શ્રી આશિષ ઝાવેરીએ ગુણવત્તા અને માનકોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે BISના પ્રયાસોની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે ઔદ્યોગિક સંગઠનોને BIS સાથે તેની પહેલમાં સહકાર આપવા વિનંતી કરી. શ્રી અમિત કુમાર, વૈજ્ઞાનિક ‘ડી’ એ તેમના સંબોધનમાં BISની ભૂમિકા વિશે માહિતી આપી હતી. તેમણે ભારતમાં ગુણવત્તા વિકસાવવા માટે પણ અપીલ કરી અને એસોસિએશનોને BIS લાઇસન્સ લેવા માટે આગળ આવવા વિનંતી કરી. તેમણે ખાસ કરીને MSME ક્ષેત્ર માટે ઉદ્યોગને સમર્થન આપવા માટે BIS દ્વારા લેવામાં આવેલી વિવિધ પહેલ વિશે પણ માહિતી આપી હતી. શ્રી વિપિન ભાસ્કર, વૈજ્ઞાનિક ‘ડી’ એ ક્વોલિટી કંટ્રોલ ઓર્ડર (QCOs) પર વિગતવાર પ્રેઝન્ટેશન આપ્યું હતું. તેમણે ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનોમાં ગુણવત્તા સુનિશ્ચિત કરવાની પ્રક્રિયા પર પ્રકાશ પાડતા, QCOના વિવિધ પાસાઓ સમજાવ્યા. સહભાગીઓએ તેમની રજૂઆતની પ્રશંસા કરી અને સંબંધિત પ્રશ્નો પૂછ્યા. શ્રી આલોક સિંઘ, વૈજ્ઞાનિક ‘E’, BIS ના પશ્ચિમ પ્રાદેશિક કાર્યાલય એ, તમામ એસોસિએશનોને તેમના સભ્યોને BIS તરફથી મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ સર્ટિફિકેશન માટે આગળ આવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા હાકલ કરી. આ કાર્યક્રમમાં સમગ્ર ગુજરાતમાંથી અનેક એસોસિએશનો તેમજ ગુજરાતની અન્ય BIS શાખાઓના અધિકારીઓએ પણ વર્ચ્યુઅલ મોડમાં હાજરી આપી હતી. કાર્યક્રમ દરમિયાન ઓપન હાઉસ સેશન પણ યોજવામાં આવ્યું હતું જેમાં સહભાગીઓએ ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લીધો હતો. સહભાગીઓ દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા પ્રશ્નોના જવાબ DDGW અને પ્રમુખ BIS, અમદાવાદ દ્વારા આપવામાં આવ્યા હતા. કાર્યક્રમનું સંચાલન BIS ના વૈજ્ઞાનિક ‘સી’. શ્રી અજય ચંદેલ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. તેમણે BIS કેર એપ અને BIS વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ વિવિધ ડિજિટલ સોલ્યુશન વિશે પણ માહિતી આપી હતી. તેમણે કાર્યક્રમને સફળ બનાવવા માટે તમામ મહેમાનો અને સહભાગીઓનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો.