નવી દિલ્હીના ભારત મંડપમ ખાતે ભારત મોબિલિટી ગ્લોબલ એક્સ્પો 2025માં પ્રધાનમંત્રીના ભાષણનો મૂળપાઠ

કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં મારા સાથીઓ, શ્રી નીતિન ગડકરીજી, જીતન રામ માંઝીજી, મનોહર લાલજી, એચ.ડી. કુમારસ્વામીજી, પિયુષ ગોયલજી, હરદીપ સિંહ પુરીજી, ભારત અને વિદેશના ઓટો ઉદ્યોગના તમામ દિગ્ગજો, અન્ય મહેમાનો, મહિલાઓ અને સજ્જનો!

છેલ્લી વખત જ્યારે હું તમારી વચ્ચે આવ્યો હતો ત્યારે લોકસભાની ચૂંટણી બહુ દૂર નહોતી. તે સમય દરમિયાન તમારા બધાના વિશ્વાસને કારણે મેં કહ્યું હતું કે હું આગલી વખતે પણ ઇન્ડિયા મોબિલિટી એક્સ્પોમાં ચોક્કસ આવીશ. દેશે આપણને ત્રીજી વખત આશીર્વાદ આપ્યા, તમે બધાએ મને ફરી એકવાર અહીં બોલાવ્યો, હું તમારા બધાનો આભાર વ્યક્ત કરું છું.

મિત્રો,

મને ખુશી છે કે આ વર્ષે ઇન્ડિયા મોબિલિટી એક્સ્પોનો વ્યાપ નોંધપાત્ર રીતે વધ્યો છે. ગયા વર્ષે 800થી વધુ પ્રદર્શકોએ ભાગ લીધો હતો, 1.5 લાખથી વધુ લોકોએ મુલાકાત લીધી હતી, આ વખતે ભારત મંડપમ સાથે એક્સ્પો દ્વારકામાં યશોભૂમિ અને ગ્રેટર નોઇડામાં ઇન્ડિયા એક્સ્પો સેન્ટર ખાતે પણ યોજાઈ રહ્યો છે. આગામી 5-6 દિવસમાં મોટી સંખ્યામાં લોકો અહીં આવશે. અહીં ઘણા નવા વાહનો પણ લોન્ચ થવાના છે. આ દર્શાવે છે કે ભારતમાં ગતિશીલતાના ભવિષ્ય વિશે કેટલી સકારાત્મકતા છે. મને અહીં કેટલાક પ્રદર્શનોની મુલાકાત લેવાની અને જોવાની તક પણ મળી છે. ભારતનો ઓટોમોટિવ ઉદ્યોગ શાનદાર અને ભવિષ્ય માટે તૈયાર છે. હું આપ સૌને ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ પાઠવું છું.

મિત્રો,

ભારતીય ઓટો ક્ષેત્ર માટે આટલા મોટા આયોજનમાં હું આજે રતન ટાટા જી અને ઓસામુ સુઝુકી જીને પણ યાદ કરીશ. આ બંને મહાપુરુષોએ ભારતના ઓટો ક્ષેત્રના વિકાસમાં અને મધ્યમ વર્ગના સપનાઓને પૂર્ણ કરવામાં મોટું યોગદાન આપ્યું છે. મને વિશ્વાસ છે કે રતન ટાટા જી અને ઓસામુ સુઝુકી જીનો વારસો ભારતના સમગ્ર ગતિશીલતા ક્ષેત્રને પ્રેરણા આપતો રહેશે.

મિત્રો,

આજનું ભારત આકાંક્ષાઓથી ભરેલું છે, યુવા ઉર્જાથી ભરેલું છે. ભારતના ઓટોમોટિવ ઉદ્યોગમાં પણ આપણે આ જ આકાંક્ષાઓ જોઈએ છીએ. છેલ્લા વર્ષોમાં ભારતના ઓટો ઉદ્યોગમાં લગભગ 12 ટકાનો વધારો થયો છે. મેક ઇન ઇન્ડિયા, મેક ફોર ધ વર્લ્ડના મંત્રને અનુસરીને નિકાસ પણ વધી રહી છે. વિશ્વના ઘણા દેશોમાં ભારતમાં દર વર્ષે વેચાતા વાહનોની સંખ્યા જેટલી વસ્તી નથી. એક વર્ષમાં લગભગ 2.5 કરોડ વાહનોનું વેચાણ દર્શાવે છે કે ભારતમાં માંગ કેવી રીતે સતત વધી રહી છે. આ બતાવે છે કે ગતિશીલતાના ભવિષ્યની વાત આવે ત્યારે ભારતને આટલી બધી અપેક્ષાઓથી કેમ જોવામાં આવે છે.

મિત્રો,

ભારત આજે વિશ્વનું પાંચમું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર છે. અને જો આપણે પેસેન્જર વાહન બજાર પર નજર કરીએ તો, આપણે વિશ્વમાં ત્રીજા ક્રમે છીએ. જરા કલ્પના કરો, જ્યારે ભારત વિશ્વની ટોચની ત્રણ અર્થવ્યવસ્થાઓમાંની એક બનશે ત્યારે આપણું ઓટો બજાર ક્યાં હશે? વિકસિત ભારતની યાત્રા અભૂતપૂર્વ પરિવર્તન અને ગતિશીલતા ક્ષેત્રના અનેકગણા વિસ્તરણની યાત્રા બનવા જઈ રહી છે. ભારતમાં ગતિશીલતાના ભવિષ્યને આગળ ધપાવતા ઘણા પરિબળો છે. ઉદાહરણ તરીકે ભારતની સૌથી મોટી યુવા વસ્તી, મધ્યમ વર્ગનો સતત વધતો અવકાશ, ઝડપી શહેરીકરણ, ભારતમાં નિર્માણ પામી રહેલ આધુનિક માળખાગત સુવિધાઓ, મેક ઇન ઇન્ડિયાથી સસ્તા વાહનો, આ બધા પરિબળો ભારતમાં ઓટો ક્ષેત્રના વિકાસને વેગ આપશે, નવી શક્તિ આપશે.

મિત્રો,

ઓટો ઉદ્યોગના વિકાસ માટે જરૂરિયાતો અને આકાંક્ષાઓ બંને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે અને સદભાગ્યે આ બંને આજે ભારતમાં ગતિશીલ છે. ભારત આવનારા ઘણા દાયકાઓ સુધી વિશ્વનો સૌથી યુવા દેશ રહેશે. આ યુવા તમારો સૌથી મોટો ગ્રાહક છે. તમે કલ્પના કરી શકો છો કે આટલી મોટી યુવા વસ્તી કેટલી મોટી માંગ ઉભી કરશે. તમારો બીજો મોટો ગ્રાહક ભારતનો મધ્યમ વર્ગ છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં, 25 કરોડ ભારતીયો ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યા છે. આ નવ મધ્યમ વર્ગને તેનું પહેલું વાહન મળી રહ્યું છે. જેમ જેમ તેઓ પ્રગતિ કરશે, તેમ તેમ તેઓ તેમના વાહનોને પણ અપગ્રેડ કરશે અને ઓટો સેક્ટરને તેનો લાભ ચોક્કસ મળશે.

મિત્રો,

ભારતમાં ક્યારેય વાહનો ન ખરીદવાનું એક કારણ સારા અને પહોળા રસ્તાઓનો અભાવ હતો. હવે આ પરિસ્થિતિ પણ બદલાઈ રહી છે. આજે ભારત માટે મુસાફરીની સરળતા એક મોટી પ્રાથમિકતા છે. ગયા વર્ષના બજેટમાં, માળખાગત બાંધકામ માટે 11 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુની ફાળવણી કરવામાં આવી હતી. આજે ભારતમાં મલ્ટીલેન હાઇવે અને એક્સપ્રેસવેનું નેટવર્ક પથરાઈ રહ્યું છે. પીએમ ગતિશક્તિ રાષ્ટ્રીય માસ્ટર પ્લાન સાથે મલ્ટિમોડલ કનેક્ટિવિટી વેગ પકડી રહી છે. આનાથી લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચમાં ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. રાષ્ટ્રીય લોજિસ્ટિક્સ નીતિને કારણે ભારત વિશ્વમાં સૌથી વધુ સ્પર્ધાત્મક લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચ ધરાવતો દેશ બનવા જઈ રહ્યો છે. આ બધા પ્રયાસોને કારણે ઓટો ઉદ્યોગ માટે શક્યતાઓના ઘણા નવા દરવાજા ખુલી રહ્યા છે. દેશમાં વાહનોની વધતી માંગ પાછળ આ પણ એક મુખ્ય કારણ રહ્યું છે.

મિત્રો,

આજે, સારા માળખાગત સુવિધાઓની સાથે નવી ટેકનોલોજીનો પણ સમાવેશ થઈ રહ્યો છે. ફાસ્ટેગથી ભારતમાં ડ્રાઇવિંગનો અનુભવ ઘણો સરળ બન્યો છે. નેશનલ કોમન મોબિલિટી કાર્ડ ભારતમાં સરળ મુસાફરી તરફના પ્રયાસોને વધુ મજબૂત બનાવી રહ્યું છે. હવે આપણે સ્માર્ટ મોબિલિટી તરફ આગળ વધી રહ્યા છીએ. ભારત કનેક્ટેડ વાહનો અને ઓટોનોમસ ડ્રાઇવિંગ તરફ પણ ઝડપથી કામ કરી રહ્યું છે.

મિત્રો,

ભારતમાં ઓટો ઉદ્યોગના વિકાસની સંભાવનાઓમાં મેક ઇન ઇન્ડિયાની તાકાત પણ મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. મેક ઇન ઇન્ડિયા ઝુંબેશને PLI યોજનાઓથી નવી ગતિ મળી છે. PLI યોજનાથી 2.25 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુના વેચાણમાં મદદ મળી છે. ફક્ત આ યોજના દ્વારા આ ક્ષેત્રમાં 1.5 લાખથી વધુ સીધી નોકરીઓનું સર્જન થયું છે. તમે જાણો છો, તમે ફક્ત તમારા ક્ષેત્રમાં જ નોકરીઓનું સર્જન કરતા નથી, પરંતુ અન્ય ક્ષેત્રોમાં પણ તેની બહુવિધ અસર પડે છે. આપણું MSME ક્ષેત્ર મોટી સંખ્યામાં ઓટો પાર્ટ્સનું ઉત્પાદન કરે છે. જ્યારે ઓટો સેક્ટરનો વિકાસ થાય છે, ત્યારે MSME, લોજિસ્ટિક્સ, ટૂર અને ટ્રાન્સપોર્ટ જેવા આ બધા ક્ષેત્રોમાં નવી નોકરીઓ આપમેળે વધવા લાગે છે.

મિત્રો,

ભારત સરકાર દરેક સ્તરે ઓટો સેક્ટરને ટેકો આપી રહી છે. છેલ્લા દાયકામાં આ ઉદ્યોગમાં FDI, ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર અને વૈશ્વિક ભાગીદારીના નવા રસ્તાઓ બનાવવામાં આવ્યા છે. છેલ્લા 4 વર્ષમાં આ ક્ષેત્રમાં છત્રીસ અબજ ડોલરથી વધુનું વિદેશી પ્રત્યક્ષ રોકાણ આવ્યું છે. આગામી વર્ષોમાં આમાં અનેક ગણો વધારો થવાનો છે. અમારો પ્રયાસ ભારતમાં જ ઓટો મેન્યુફેક્ચરિંગ સંબંધિત સમગ્ર ઇકોસિસ્ટમ વિકસાવવાનો છે.

મિત્રો

મને યાદ છે મેં ગતિશીલતા સંબંધિત એક કાર્યક્રમમાં સેવન-સીના વિઝનની ચર્ચા કરી હતી. આપણાં મોબિલિટી સોલ્યુશન્સ કોમન, કનેક્ટેડ, કન્વિનિયન્ટ, કન્જેશન-ફ્રી, ચાર્જ્ડ, ક્લીન, કટિંગ એજ હોવા જોઈએ. ગ્રીન મોબિલિટી પર અમારું ધ્યાન આ વિઝનનો એક ભાગ છે. આજે આપણે એવી ગતિશીલતા પ્રણાલીના નિર્માણમાં રોકાયેલા છીએ જે અર્થતંત્ર અને ઇકોલોજી બંનેને ટેકો આપે છે. એક એવી સિસ્ટમ જે આપણા અશ્મિભૂત ઇંધણના આયાત બિલને ઘટાડે છે. તેથી આજે આપણે ગ્રીન ટેકનોલોજી, ઇવી, હાઇડ્રોજન ઇંધણ, બાયોફ્યુઅલ અને આવી ટેકનોલોજીના વિકાસ પર ઘણું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીએ છીએ. આ વિઝન સાથે નેશનલ ઇલેક્ટ્રિક મોબિલિટી મિશન અને ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશન જેવા અભિયાનો શરૂ કરવામાં આવ્યા છે.

મિત્રો,

છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી ભારતમાં ઇલેક્ટ્રિક ગતિશીલતામાં ઝડપી વૃદ્ધિ જોવા મળી રહી છે. છેલ્લા દાયકામાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના વેચાણમાં six hundred forty એટલે કે 640 ગણો વધારો થયો છે. જ્યાં દસ વર્ષ પહેલાં એક વર્ષમાં ફક્ત 2600 ઇલેક્ટ્રિક વાહનો વેચાતા હતા, ત્યાં 2024માં 16 લાખ 80 હજારથી વધુ વાહનો વેચાયા છે. તેનો અર્થ એ કે, આજે ફક્ત એક જ દિવસમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોનું વેચાણ બમણું થઈ રહ્યું છે, જે 10 વર્ષ પહેલાં આખા વર્ષમાં વેચાતા ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની સંખ્યા કરતાં બમણી છે. એવો અંદાજ છે કે આ દાયકાના અંત સુધીમાં ભારતમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની સંખ્યામાં 8 ગણો વધારો થઈ શકે છે. આ બતાવે છે કે આ સેગમેન્ટમાં તમારા માટે કેટલી શક્યતાઓ વધી રહી છે.

મિત્રો,

દેશમાં ઇલેક્ટ્રિક ગતિશીલતાનો વિસ્તાર કરવા માટે સરકાર સતત નીતિગત નિર્ણયો લઈ રહી છે અને ઉદ્યોગને ટેકો આપી રહી છે. FAME-2 યોજના 5 વર્ષ પહેલા શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ અંતર્ગત 8 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુનું પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું છે. આ રકમમાંથી ઇલેક્ટ્રિક વાહનો ખરીદવા માટે સબસિડી આપવામાં આવી હતી, ચાર્જિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવામાં આવ્યું હતું. આનાથી 16 લાખથી વધુ EVને સમર્થન મળ્યું, જેમાંથી 5 હજારથી વધુ ઇલેક્ટ્રિક બસો છે. અહીં દિલ્હીમાં પણ ભારત સરકાર દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવેલી 1200થી વધુ ઇલેક્ટ્રિક બસો દોડી રહી છે. અમારા ત્રીજા કાર્યકાળમાં અમે પીએમ ઇ-ડ્રાઇવ યોજના લઈને આવ્યા છીએ. આ અંતર્ગત, ટુ-વ્હીલર, થ્રી-વ્હીલર, ઈ-એમ્બ્યુલન્સ, ઈ-ટ્રક વગેરે જેવી લગભગ 28 લાખ ઈવી ખરીદવા માટે સહાય પૂરી પાડવામાં આવશે. લગભગ 14 હજાર ઇલેક્ટ્રિક બસો પણ ખરીદવામાં આવશે. દેશભરમાં વિવિધ વાહનો માટે 70 હજારથી વધુ ફાસ્ટ ચાર્જર લગાવવામાં આવશે. ત્રીજા કાર્યકાળમાં જ પીએમ ઈ-બસ સેવા પણ શરૂ કરવામાં આવી છે. આ અંતર્ગત કેન્દ્ર સરકાર દેશના નાના શહેરોમાં લગભગ આડત્રીસ હજાર ઈ-બસ ચલાવવા માટે સહાય પૂરી પાડશે. સરકાર EV ઉત્પાદન માટે ઉદ્યોગને સતત ટેકો આપી રહી છે. EV કાર ઉત્પાદન માટે ભારતમાં આવવા માંગતા વૈશ્વિક રોકાણકારો માટે પણ રસ્તા બનાવવામાં આવ્યા છે. આ ભારતમાં ગુણવત્તાયુક્ત EV ઉત્પાદન ઇકોસિસ્ટમને વિસ્તૃત કરવામાં અને મૂલ્ય શૃંખલા બનાવવામાં મદદ કરશે.

મિત્રો,

ગ્લોબલ વોર્મિંગ અને આબોહવાના પડકારનો સામનો કરવા માટે આપણે સૌર ઉર્જા અને વૈકલ્પિક ઇંધણને સતત પ્રોત્સાહન આપવું પડશે. ભારતે તેની G-20ની અધ્યક્ષતા દરમિયાન ગ્રીન ફ્યૂચર પર ખૂબ ભાર મૂક્યો છે. આજે ભારતમાં EV ની સાથે સૌર ઉર્જા પર પણ ખૂબ મોટા સ્તરે કામ ચાલી રહ્યું છે. પીએમ સૂર્યઘર – મફત વીજળી યોજના દ્વારા રૂફટોપ સોલારનું એક મોટું મિશન ચાલી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં આ ક્ષેત્રમાં પણ બેટરી અને સ્ટોરેજ સિસ્ટમ્સની માંગ સતત વધવાની છે. સરકારે એડવાન્સ્ડ કેમેસ્ટ્રી સેલ બેટરી સ્ટોરેજને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 18 હજાર કરોડ રૂપિયાની PLI યોજના શરૂ કરી છે. આનો અર્થ એ છે કે આ ક્ષેત્રમાં મોટું રોકાણ કરવાનો આ યોગ્ય સમય છે. હું દેશના વધુને વધુ યુવાનોને ઊર્જા સંગ્રહ ક્ષેત્રમાં સ્ટાર્ટ-અપ્સ માટે આમંત્રિત કરીશ. આપણે એવી નવીનતાઓ પર કામ કરવું પડશે જે ભારતમાં ઉપલબ્ધ સામગ્રીમાંથી બેટરી અને સ્ટોરેજ સિસ્ટમ બનાવી શકે. દેશમાં આ અંગે ઘણું કામ થઈ રહ્યું છે પરંતુ તેને મિશન મોડમાં આગળ ધપાવવું મહત્વપૂર્ણ છે.

મિત્રો,

કેન્દ્ર સરકારનું ઈન્ટેન્ટ અને કમિટમેન્ટ એકદમ સ્પષ્ટ છે. નવી નીતિઓ બનાવવાનું હોય કે સુધારા કરવાનું હોય, અમારા પ્રયાસો ચાલુ છે. હવે તમારે તેમને આગળ લઈ જવું પડશે અને તેનો લાભ લેવો પડશે. હવે વાહન સ્ક્રેપિંગ નીતિ છે. હું બધા ઉત્પાદકોને આ નીતિનો લાભ લેવા વિનંતી કરું છું. તમે તમારી કંપનીમાં તમારી પોતાની પ્રોત્સાહન યોજના પણ લાવી શકો છો. આના કારણે વધુને વધુ લોકો તેમના જૂના વાહનોને સ્ક્રેપ કરવા માટે આગળ આવશે. આ પ્રેરણા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. દેશના પર્યાવરણ માટે પણ આ તમારા તરફથી એક મહાન સેવા હશે.

મિત્રો,

ઓટોમોટિવ ઉદ્યોગ નવીનતા આધારિત, ટેકનોલોજી આધારિત છે. પછી ભલે તે નવીનતા હોય, ટેકનોલોજી હોય, કૌશલ્ય હોય કે માંગ હોય, આવનારો સમય પૂર્વનો, એશિયાનો, ભારતનો છે. મોબિલિટીમાં પોતાનું ભવિષ્ય જોનારા દરેક સેક્ટર માટે ભારત રોકાણ માટેનું એક ઉત્તમ સ્થળ છે. હું તમને બધાને ફરીથી ખાતરી આપું છું કે, સરકાર દરેક રીતે તમારી સાથે છે. તમારે મેક ઇન ઇન્ડિયા, મેક ફોર ધ વર્લ્ડના મંત્ર સાથે આગળ વધતા રહેવું જોઈએ. આપ સૌને ફરી એકવાર શુભકામનાઓ.