2024 ઓપીસીડબ્લ્યુ ધ હેગ એવોર્ડ ભારતીય રસાયણ પરિષદ (આઇસીસી)ને 25 નવેમ્બર, 2024ના રોજ હેગ ખાતે ઓર્ગેનાઇઝેશન ફોર ધ પ્રોહિબિશન ઓફ કેમિકલ વેપન્સ (ઓપીસીડબ્લ્યુ)ના કોન્ફરન્સ ઓફ ધ સ્ટેટ્સ પાર્ટીઝ (સીએસપી)ના 29મા સત્ર દરમિયાન 193 રાજ્યોના પક્ષોના પ્રતિનિધિઓ અને વિશ્વભરના વૈશ્વિક રસાયણ ઉદ્યોગના નિષ્ણાતોની હાજરીમાં એક સમારોહમાં એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. આ પહેલીવાર છે જ્યારે એવોર્ડ રાસાયણિક ઉદ્યોગ મંડળના પ્રયત્નોને માન્યતા આપે છે. ઓપીસીડબ્લ્યુના ડાયરેક્ટર જનરલ, એમ્બેસેડર ફર્નાન્ડો એરિયાસ અને ધ હેગની મ્યુનિસિપાલિટીના મેયર શ્રી જેન વેન ઝેનેને આ એવોર્ડ એનાયત કર્યો હતો.

આઇસીસીના ડાયરેક્ટર જનરલ શ્રી ડી સોથી સેલ્વમને કાઉન્સિલ વતી આ એવોર્ડ મળ્યો હતો. એવોર્ડ સમારંભ દરમિયાન ઓપીસીડબ્લ્યુમાં ભારતના રાજદૂત અને કાયમી પ્રતિનિધિ અને ભારતના નેશનલ ઓથોરિટી કેમિકલ વેપન્સ કન્વેન્શન (એનએસીડબ્લ્યુસી)ના ચેરપર્સન પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

કેમિકલ વેપન્સ કન્વેન્શન (સીડબ્લ્યૂસી) 1997માં અમલમાં આવ્યું હતું અને અત્યારે તેમાં 193 સ્ટેટ્સ પાર્ટીઝ છે. ઓપીસીડબ્લ્યુ, ધ હેગમાં તેના સચિવાલય સાથે, રાસાયણિક શસ્ત્રોના સંમેલનની અમલીકરણ સંસ્થા છે, જે રાસાયણિક શસ્ત્રોથી મુક્ત વિશ્વને પ્રાપ્ત કરવાના મિશન સાથે છે. ભારત કન્વેન્શન પર મૂળ હસ્તાક્ષર કરનાર દેશ છે. એનએસીડબ્લ્યુસી એ ભારતમાં સંમેલનના અમલીકરણ માટે જવાબદાર રાષ્ટ્રીય સત્તા છે.

2013માં, ઓપીસીડબ્લ્યુને રાસાયણિક શસ્ત્રોને નાબૂદ કરવાના વ્યાપક પ્રયત્નો માટે શાંતિનો નોબેલ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. આ સિદ્ધિના વારસાને જાળવી રાખવા માટે, ઓપીસીડબ્લ્યુએ 2014માં ધ હેગની મ્યુનિસિપાલિટીના સહયોગથી ‘ઓપીસીડબ્લ્યુ-ધ હેગ એવોર્ડ’ની સ્થાપના કરી હતી. આ પુરસ્કાર એવી વ્યક્તિઓ અને સંસ્થાઓને માન્યતા આપે છે, જેઓ રાસાયણિક શસ્ત્રોના સંમેલનના લક્ષ્યાંકોને આગળ વધારવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.

રાસાયણિક ઉદ્યોગનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી ભારતની અગ્રણી સંસ્થા તરીકે, આઇસીસી 80 ટકાથી વધુ ભારતીય રાસાયણિક ઉદ્યોગનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જેનું મૂલ્ય 220 અબજ ડોલર છે. આ પુરસ્કાર રાસાયણિક સુરક્ષાને પ્રોત્સાહન આપવા, સંમેલનના અનુપાલન અને ભારતમાં ઉદ્યોગ-વ્યાપી સુરક્ષા પ્રણાલીઓને વધારવામાં આઈસીસી દ્વારા ભજવવામાં આવેલી ભૂમિકાને સ્વીકારે છે. કેમિકલ વેપન્સ કન્વેન્શન હેલ્પડેસ્ક જેવી પહેલો મારફતે આઇસીસીએ ઔદ્યોગિક અનુપાલનમાં વધારો કર્યો છે અને રાસાયણિક જાહેરાતો માટે કાર્યક્ષમ ઇ-ફાઇલિંગની સુવિધા આપી છે. વધુમાં, આઇસીસીની ‘ Nicer Globe’ પહેલની ભારતમાં રાસાયણિક પરિવહન સુરક્ષા પર નોંધપાત્ર અસર પડી છે, જે રિયલ-ટાઇમ મોનિટરિંગ અને ઇમરજન્સી રિસ્પોન્સ ક્ષમતાઓ પ્રદાન કરે છે. આઇસીસીએ તેના ‘રિસ્પોન્સિબલ કેર’ (આરસી) પ્રોગ્રામ અને સિક્યોરિટી કોડ ઓફ આરસીની રજૂઆત દ્વારા રાસાયણિક સલામતી અને સલામતીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અન્ય પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરી છે. ઔદ્યોગિક સુરક્ષા વધારવા અને વિશ્વના સૌથી મોટા રાસાયણિક ક્ષેત્રોમાંના એકમાં કન્વેન્શનના રાષ્ટ્રીય અમલીકરણને આગળ વધારવા પર તેમનું ધ્યાન જવાબદાર ઔદ્યોગિક કારભારી પ્રત્યેની ઉત્કૃષ્ટ પ્રતિબદ્ધતા અને આ સંબંધમાં સીડબ્લ્યુસીના ઉદ્દેશો દર્શાવે છે.