ଭାରତର ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତା ପୋଷାକ ଶିଳ୍ପକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଛି

11.11.2024 ଆମେରିକାର ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟ ଆୟୋଗ (ୟୁଏସ୍ ଆଇଟିସି)ର ଏକ ସଦ୍ୟ ରିପୋର୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରୀୟ ପୋଷାକ ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ ଭାରତର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ଆକର୍ଷଣକୁ ସ୍ବୀକାର କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତାକୁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଭାବରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯାହା ଆମେରିକୀୟ କ୍ରେତାମାନଙ୍କୁ ଭାରତରୁ ଅଧିକ ପୋଷାକ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଉଛି । ଯେହେତୁ ବିଶ୍ୱ ପୋଷାକ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳା ଅଧିକ ଜଟିଳ ହେବାରେ ଲାଗିଛି, ଉତ୍ପାଦନ ସମୟ ସୀମା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ବିପଦକୁ ହ୍ରାସ କରିବାର କ୍ଷମତା ଆମେରିକୀୟ କ୍ରେତାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଭାରତକୁ ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ବିକଳ୍ପରେ ପରିଣତ କରିଛି । ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଭାରତ ଏହାର ସ୍ଥିର ରାଜନୈତିକ ବାତାବରଣ ସହିତ ଉଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟର ଫ୍ୟାସନ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ଏକ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ଏବଂ ସ୍କେଲେବଲ୍ ସମାଧାନ ପ୍ରଦାନ କରେ ତଥା ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱ ପୋଷାକ ବଜାରରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ଭାବରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରିଛି ।

ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ପୋଷାକ ଆମଦାନୀରେ ଭାରତର ବଜାର ଅଂଶ (୨୦୧୩–୨୦୨୩)

ଗତ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଆମେରିକାରେ ଭାରତର ପୋଷାକ ବଜାର ଅଂଶ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୧୩ ରେ ଆମେରିକାର ପୋଷାକ ଆମଦାନିରେ ଭାରତର ଅଂଶ ୪% ଥିଲା। ୨୦୨୩ ବେଳକୁ ଏହି ହାର ୫.୮% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା। ବିଶେଷ କରି ଉଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟର ପୋଷାକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ବଢୁଥିବା ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାକୁ ଏହି ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି । ଆମେରିକା ଚୀନ୍ ଠାରୁ ଦୂରରେ ନିଜର ଉତ୍ପାଦନରେ ବିବିଧତା ଆଣିବା ଜାରି ରଖିଥିବା ବେଳେ ଭାରତ ପୋଷାକ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ଅଂଶୀଦାର ଭାବେ ଉଭା ହେଉଛି।

ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ପୋଷାକ ଆମଦାନୀରେ ଭାରତର ବଜାର ଅଂଶ ୨୦୧୩ ରେ ୪% ଥିବାବେଳେ ୨୦୨୩ରେ ଏହା ୫.୮% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ଭାରତୀୟ ନିର୍ମିତ ପୋଷାକ ଉପରେ ବଢୁଥିବା ବିଶ୍ୱାସକୁ ଦର୍ଶାଉଛି ।

ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତା ବ୍ୟବସାୟ ବୃଦ୍ଧିର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ

ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳାକୁ ସୁରୁଖୁରୁରେ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ବିଶେଷକରି ପୋଷାକ ଭଳି ଶିଳ୍ପରେ ଯେଉଁଠାରେ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଡେଲିଭରି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ୟୁଏସ୍ ଆଇଟିସି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ , ବାଂଲାଦେଶ ଭଳି ଦେଶରେ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ବାଧା, ଧର୍ମଘଟ ଏବଂ ବିଳମ୍ବର କାରଣ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ଉଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟର ଏବଂ ସମୟ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପୋଷାକ ଅର୍ଡର ପାଇଁ କମ୍ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ହୋଇପାରେ । ଅପରପକ୍ଷେ, ଭାରତର ଅପେକ୍ଷାକୃତ ସ୍ଥିର ରାଜନୈତିକ ପରିବେଶ ଏହାକୁ ପୋଷାକ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଛି, ବିଶେଷକରି ଆମେରିକୀୟ ବଜାର ପରି।

ଫଳସ୍ୱରୂପ, ଆମେରିକୀୟ କ୍ରେତାମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ ଭାରତକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରୁଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ ଉଭୟ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ବିତରଣ କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀର ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିଶେଷ କରି ଉଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟର, ଫ୍ୟାସନ-କେନ୍ଦ୍ରିତ ପୋଷାକରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ଗୁଣବତ୍ତା, ଠିକ୍ ସମୟରେ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଟେ ।

ପୋଷାକ ଉତ୍ପାଦନରେ ଭାରତର ଶକ୍ତି

ପୋଷାକ ଶିଳ୍ପରେ ଭାରତର ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ:

ଭର୍ଟିକାଲ ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେସନ : ଭାରତର ବୟନ ଶିଳ୍ପ ଭର୍ଟିକାଲ୍ ଭାବରେ ସମନ୍ୱିତ, କପା ଚାଷଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସ୍ପିନିଂ, ବୁଣା, ଡାଇଂ ଏବଂ ପୋଷାକ ଉତ୍ପାଦନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ପାଦନର ସମସ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ । ଏହି ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା ବାହ୍ୟ ଯୋଗାଣକାରୀଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ କରିଥାଏ, ଏକ ଅଧିକ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଏବଂ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ ।

କୁଶଳୀ ଶ୍ରମ ବଳ: ଭାରତର ବୃହତ ଏବଂ କୁଶଳୀ ଶ୍ରମଶକ୍ତି ବିଶେଷ କରି ଉଚ୍ଚ ଗୁଣବତ୍ତା ବିଶିଷ୍ଟ ପୋଷାକ ଫିନିସିଂରେ ଏକ ବିଭାଗ, ଯାହା ଉଚ୍ଚ ମୂଲ୍ୟର ଫ୍ୟାସନ ସାମଗ୍ରୀ ଉତ୍ପାଦନରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଭ । ଦେଶର ଶ୍ରମଶକ୍ତିକୁ ବିସ୍ତୃତ ସିଲେଇ ଏବଂ ପୋଷାକ କଷ୍ଟମାଇଜେସନ୍ ରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଇଛି, ଯାହା ଭାରତୀୟ ପୋଷାକକୁ ବିଶ୍ୱ ବଜାର ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆକର୍ଷଣୀୟ କରିଥାଏ ।

ସରକାରୀ ସହାୟତା: ଭାରତ ସରକାର ଉତ୍ପାଦନ ସଂଯୁକ୍ତ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ (ପିଏଲଆଇ) ଯୋଜନା ଭଳି ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ରପ୍ତାନି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପୋଷାକ ଉତ୍ପାଦନକାରୀମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା, ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ଏବଂ ଉଦ୍ଭାବନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି, ଯାହା ଭାରତକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଚାହିଦା ପୂରଣ କରିବାକୁ ଅବସ୍ଥାପିତ କରୁଛି ।

କପା ଭିତ୍ତିକ ପୋଷାକ : ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଶକ୍ତି କପା ଭିତ୍ତିକ ପୋଷାକ ଉତ୍ପାଦନରେ ଏକ ସ୍ୱାଭାବିକ ଲାଭ ଦେଇଥାଏ । ଏହି ଦେଶ ବିଶ୍ୱର କପା ଉତ୍ପାଦନ କରୁଥିବା ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ, ଏବଂ ଏହା ଏକ ଦୃଢ଼ ପୋଷାକ ଶିଳ୍ପକୁ ସମର୍ଥନ କରେ ଯାହା ଆମେରିକାକୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର କପା ପୋଷାକ ରପ୍ତାନି କରେ ।

ବଢୁଥିବା ରପ୍ତାନି ବଜାର: ଆମେରିକାର ପୋଷାକ ଆମଦାନୀରେ ଭାରତ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ନିଜର ଅଂଶ ବଢ଼ାଉଛି । ୨୦୨୩ରେ ଆମେରିକାକୁ ଭାରତର ପୋଷାକ ରପ୍ତାନି ୪.୬ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଥିଲା, ଯାହା ଆମେରିକା ବଜାରକୁ ପୋଷାକ ଯୋଗାଣର ଚତୁର୍ଥ ବୃହତ୍ତମ ଯୋଗାଣକାରୀ ରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ।

ପୋଷାକ ଶିଳ୍ପର ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ମଧ୍ୟ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରୁଛି । ଶ୍ରମ ଉତ୍ପାଦକତା ବୃଦ୍ଧି, ମାନବ ନିର୍ମିତ ଫାଇବରର ବିବିଧତା ଏବଂ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି।

ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାମୂଳକ ଦୃଶ୍ୟପଟ୍ଟ : ଭାରତ ବନାମ ଅନ୍ୟ ଯୋଗାଣକାରୀ

ୟୁଏସ୍ ଆଇଟିସି ରିପୋର୍ଟରେ ବାଂଲାଦେଶ, ଭିଏତନାମ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ସମେତ ଆମେରିକାର ପୋଷାକ ବଜାରକୁ ଭାରତ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅଗ୍ରଣୀ ଯୋଗାଣକାରୀଙ୍କ ବିସ୍ତୃତ ତୁଳନାତ୍ମକ ବିଶ୍ଳେଷଣ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ତୁଳନାରେ ଭାରତର ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ସ୍ଥିତିକୁ ବୁଝିବା ଏହାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସମ୍ଭାବନାକୁ ଆକଳନ କରିବା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।

Supplier	Market Share in Apparel Imports(2023)	Key Strengths	Challenges
Vietnam	17.8%	Expertise in both cotton & MMF garments	Increasing labor costs; limited domestic cotton production
Bangladesh	6.2%	Low labor costs; duty-free access to U.S.	Political instability; limited high-value Product offerings
India	5.8%	Vertical integration; skilled labor; government support	Rising labor costs; infrastructure challenges; limited MMF production
Indonesia	8.5%	High-quality complex garments(business, outdoor, athletic)	Relatively high production costs; logistics inefficiencies
Pakistan	4.5%	Strong cotton sector; quality denim	Geopolitical risks; limited diversification in apparel

ଉପରୋକ୍ତ ସାରଣୀରେ ୨୦୨୩ରେ ଆମେରିକାର ପୋଷାକ ଆମଦାନୀର ଅନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ଯୋଗାଣକାରୀଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଭାରତର ବଜାର ଅଂଶ ଏବଂ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ଶକ୍ତିକୁ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି।

ବିଶ୍ୱ ବଜାର, ବିଶେଷ କରି ଆମେରିକାରେ ଭାରତର ପୋଷାକ ଶିଳ୍ପ ଏହାର ଉନ୍ନତି ଧାରା ଜାରି ରଖିବା ପାଇଁ ଭଲ ସ୍ଥିତିରେ ରହିଛି। ଦେଶର ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତା, ଭର୍ଟିକାଲ୍ ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେସନ୍, କୁଶଳୀ ଶ୍ରମଶକ୍ତି ଏବଂ ଦୃଢ଼ ସରକାରୀ ସମର୍ଥନ ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ମାନର ପୋଷାକ ଚାହୁଁଥିବା କ୍ରେତାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ସ୍ଥାନରେ ପରିଣତ କରିଛି ।