ઈન્વેસ્ટર એજ્યુકેશન એન્ડ પ્રોટેક્શન ફંડ ઓથોરિટી (IEPFA) એ નેશનલ કાઉન્સિલ ઓફ એપ્લાઈડ ઈકોનોમિક રિસર્ચ (NCAER) અને બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જ (BSE)ના સહયોગથી “નાણાકીય શિક્ષણનું ડિજિટલાઈઝેશન: રોકાણકાર સંરક્ષણ અને મૂડી બજાર વિકાસ માટે આધુનિક અભિગમ” પર એક વર્કશોપનું આયોજન કર્યું હતું.” આ વર્કશોપ 11 નવેમ્બર, 2024ના રોજ મુંબઈના BSE ઈન્ટરનેશનલ કન્વેન્શન હોલમાં યોજાયો હતો.
ડિજિટલ ટેક્નોલોજીની પરિવર્તનકારી ભૂમિકાને અન્વેષણ કરવા માટે રચાયેલ, વર્કશોપ નાણાકીય સાક્ષરતા વધારવા, રોકાણકારોનું રક્ષણ કરવા અને મૂડી બજારોમાં સતત વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. જેમ જેમ નાણાકીય ઇકોસિસ્ટમ સતત વિકસિત થઈ રહી છે તેમ, ભારતના મૂડી બજારોના લાંબા ગાળાના વિકાસને ટેકો આપતી વખતે રોકાણકારોની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે ડિજિટલ ટૂલ્સ અને પ્લેટફોર્મ્સ સાથે સંકળાયેલ તકો અને જોખમોને સમજવું મહત્વપૂર્ણ બની ગયું છે.
IEPFAની સ્થાપના થઈ ત્યારથી, તે નાણાકીય સાક્ષરતા અને જાગરૂકતા વધારવાના હેતુથી અસંખ્ય પરિષદો, પરિસંવાદો અને કાર્યશાળાઓનું આયોજન કર્યું છે. આ પહેલોએ રોકાણકારોને શિક્ષિત કરવામાં અને તેમને જાણકાર નાણાકીય નિર્ણયો લેવા માટેના સાધનોથી સજ્જ કરવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી છે.
વર્કશોપની શરૂઆત બીએસઈ ઈન્ડિયા લિમિટેડના ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર અને મેનેજિંગ ડિરેક્ટર શ્રી સુંદરરામન રામામૂર્તિના ઉદ્ઘાટન સંબોધન સાથે થઈ હતી, જેમાં રોકાણકારોના શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે બીએસઈની પ્રતિબદ્ધતા અંગે જાણકારી શેર કરી હતી, સાથે જ રોકાણકારોને સશક્ત બનાવવા અને જાણકાર નિર્ણય લેવાની સુવિધા પ્રદાન કરવા અંગે ડિજિટલાઈઝેશનની ભૂમિકા પર પ્રકાશ ફેંક્યો હતો.
IEPFAના ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર અને ભારત સરકારના કોર્પોરેટ બાબતોના મંત્રાલયમાં સંયુક્ત સચિવ શ્રીમતી અનીતા શાહ અકેલાએ મુખ્ય સંબોધન રજૂ કરતાં, રોકાણકારોની સુરક્ષા વ્યવસ્થાને મજબૂત કરવાના સરકારના ચાલુ પ્રયાસો અને રોકાણકારો પાસે નાણાકીય બજારોની જટિલતાઓને સમજવા માટે જરૂરી સાધનો અને સંસાધનો ઉપલબ્ધ કરાવવામાં IEPFAની ભૂમિકા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું.
તેમણે સમગ્ર ભારતમાં નાણાકીય સાક્ષરતાના પ્રયાસોને આધુનિક બનાવવા માટે ડિજિટલ શિક્ષણના મહત્વ વિશે વધુ ચર્ચા કરી અને કહ્યું, “આજના ડિજિટલ યુગમાં, રોકાણકારો માટે જાણકાર નાણાકીય નિર્ણયો લેવા માટે સાધનો અને જ્ઞાનથી સજ્જ હોવું જરૂરી છે. ટેક્નોલોજીને અપનાવીને, અમે સુનિશ્ચિત કરી શકીએ છીએ કે રોકાણકારોનું રક્ષણ અને નાણાકીય શિક્ષણ ભારતના દરેક ખૂણે પહોંચે, નાગરિકોને સશક્તિકરણ કરે અને આપણા મૂડી બજારોમાં સતત વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપે છે.
ડીજિટલ નાણાકીય શિક્ષણ, રોકાણકાર સુરક્ષા અને મૂડી બજારના વિકાસના વિવિધ પાસાઓ પર તેમની આંતરદૃષ્ટિ અને અનુભવો શેર કરનાર નિષ્ણાતોની વિશિષ્ટ પેનલને દર્શાવતા, વક્તાઓમાં NCAER ખાતે IEPF ચેર પ્રોફેસર ડો. સી. એસ. મહાપાત્રા સામેલ થયા હતા, જેઓ મધ્યસ્થી અને વક્તા હતા; સેબીના એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર શ્રી શશીકુમાર વી; NISMના ડિરેક્ટર અને NPS ટ્રસ્ટના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી શ્રી શશી કૃષ્ણન; AMFIના અધ્યક્ષ અને HDFC AMC લિમિટેડના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અને ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર શ્રી નવનીત મુનોત; બીએસઈ ઈન્ડિયા લિમિટેડના કેપિટલ માર્કેટ એક્સપર્ટ અને ચીફ રેગ્યુલેટરી ઓફિસર સુશ્રી કમલા કંથરાજ; અને NPCIમાં સાયબર સિક્યોરિટી એક્સપર્ટ અને રિસ્ક મેનેજમેન્ટના ભૂતપૂર્વ ચીફ શ્રી ભરત પંચાલ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતા.
BSE ઈન્ડિયા લિમિટેડના ચીફ રિસ્ક ઓફિસર શ્રી ખુશરો બુલસારાએ આપેલા ધન્યવાદ પ્રસ્તાવ સાથે સમાપન કરીને, તમામ વક્તાઓ અને સહભાગીઓના યોગદાનને સ્વીકાર્યું અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે આવા વર્કશોપ . ભારતીય રોકાણકારો માટે વધુ ડિજિટલી સાક્ષર અને સુરક્ષિત નાણાકીય ઈકોસિસ્ટમને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
IEPFA વિશે:
ઈન્વેસ્ટર એજ્યુકેશન એન્ડ પ્રોટેક્શન ફંડ ઓથોરિટી (IEPFA)ની સ્થાપના 7 સપ્ટેમ્બર, 2016ના રોજ ભારત સરકારના કોર્પોરેટ બાબતોના મંત્રાલય હેઠળ કરવામાં આવી હતી. IEPFA ઇન્વેસ્ટર એજ્યુકેશન એન્ડ પ્રોટેક્શન ફંડનું સંચાલન કરવા માટે જવાબદાર છે, જે શેર, દાવો ન કરેલા ડિવિડન્ડ અને પાકતી થાપણો/ડિબેન્ચર્સના રિફંડની સુવિધા આપીને રોકાણકારોના હિતોનું રક્ષણ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. તેની પહેલો દ્વારા, IEPFA પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરવા, રોકાણકારોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવા અને સમગ્ર દેશમાં નાણાકીય સાક્ષરતાને પ્રોત્સાહન આપવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.
NCAER વિશે:
NCAER એ ભારતની સૌથી જૂની અને સૌથી મોટી સ્વતંત્ર આર્થિક થિંક ટેન્ક છે, જેની સ્થાપના 1956માં જાહેર અને ખાનગી બંને ક્ષેત્રો માટે નીતિની પસંદગીની માહિતી આપવા માટે કરવામાં આવી હતી. તે વિશ્વવ્યાપી કેટલીક સ્વતંત્ર થિંક ટેન્કોમાંની એક છે જે ખાસ કરીને મોટા પાયે ઘરગથ્થુ સર્વેક્ષણો માટે સખત આર્થિક વિશ્લેષણ અને નીતિના આઉટરીચને ઊંડા ડેટા સંગ્રહ ક્ષમતાઓ સાથે જોડે છે. NCAERનું નેતૃત્વ તેના ડાયરેક્ટર જનરલ ડૉ. પૂનમ ગુપ્તા દ્વારા કરવામાં આવે છે, જે સંસ્થાના પ્રથમ મહિલા વડા છે, જેમણે 1 જુલાઈ 2021ના રોજ કાર્યભાર સંભાળ્યો હતો, અને હાલમાં તેનું સંચાલન સ્વતંત્ર ગવર્નિંગ બોડી દ્વારા કરવામાં આવે છે, જેના અધ્યક્ષ શ્રી નંદન એમ. નીલેકણી છે.
BSE વિશે:
1875માં સ્થપાયેલ, BSE (અગાઉનું બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જ) એશિયાનું પ્રથમ અને વિશ્વનું સૌથી ઝડપી સ્ટોક એક્સચેન્જ છે જેની ટ્રેડિંગ સ્પીડ 6 માઇક્રોસેકન્ડ છે. ભારતના અગ્રણી વિનિમય જૂથ તરીકે, BSEએ મૂડી એકત્ર કરવા માટે કાર્યક્ષમ પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરીને ભારતીય કોર્પોરેટ ક્ષેત્રના વિકાસમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી છે. વર્ષોથી, BSEએ ઇક્વિટી, કરન્સી, ડેટ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સ, ડેરિવેટિવ્ઝ અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાં ટ્રેડિંગનો સમાવેશ કરવા માટે તેની સેવાઓનો વિસ્તાર કર્યો છે. BSEના પ્રતિષ્ઠિત સેન્સેક્સ ઇન્ડેક્સને વૈશ્વિક સ્તરે વ્યાપકપણે ટ્રેક કરવામાં આવે છે, અને BSE નાણાકીય બજારોમાં મુખ્ય ખેલાડી તરીકે ચાલુ રહે છે.