वर्ष 2022 आणि 2023 साठी एकूण 82 तरूण कलाकारांना उस्ताद बिस्मिल्ला खाँ युवा पुरस्कार प्रदान

विविध कला क्षेत्रांमध्‍ये उत्कृष्‍ट कला प्रदर्शन करणा-या 82 युवा कलाकारांना वर्ष 2022 आणि 2023साठी  उस्ताद बिस्मिल्ला खाँ युवा पुरस्कार प्रदान करण्‍यात आले. पुरस्‍कार वितरण समारंभाचे उद्घाटन  संस्कृती   मंत्रालयाचे सचिव  अरुणीश चावला  यांच्या हस्ते झाले. यावेळी संस्‍क़ती मंत्रालयाच्‍या सहसचिव उमा नांदुरी,  संगीत नाटक अकादमीचे उपाध्‍यक्ष जोरावरसिंह जाधव, संगीत नाटक अकादमीच्या अध्‍यक्षा डॉ संध्या पुरेचा, आणि  संगीत नाटक अकादमीचे सचिव राजू दास उपस्थित होते.

या  पुरस्‍कार वितरण कार्यक्रमाचे आयोजन नवी दिल्‍लीतील डॉ.आंबेडकर आंतरराष्‍ट्रीय केंद्रामध्‍ये करण्‍यात आले होते.

याप्रसंगी संस्‍कृती मंत्रालयाचे सचिव  अरुणीश चावला यांनी पुरस्‍कार प्रदान करताना  आनंद होत असल्‍याची भावना  व्यक्त करून  सांगितले की,  “या वर्षीचे पुरस्कार विजेते देशाच्या कानाकोपऱ्यातून आले आहेत. प्रत्येक प्रदेशातून, प्रत्येक राज्यातून आलेल्या भारताच्या समृद्ध सांस्कृतिक विविधतेचे ते  प्रतिनिधित्व करत असल्‍याचे  पाहून आनंद होत आहे. हे कलाकार आपआपल्‍या क्षेत्रातील  समुदायाचा अद्वितीय वारसा पुढे नेत आहेत.या पुरस्काराद्वारे, संगीत नाटक अकादमी आणि भारत सरकारने त्यांच्या कला क्षेत्रातील  योगदानाची दखल घेतली आहे.”

पुरस्कार सोहळ्याबद्दल बोलताना,संगीत नाटक अकादमीच्या अध्यक्षा डॉ.संध्या पुरेचा म्हणाल्या,”आजच्या तरुण नर्तकांनी त्यांच्या कलेमध्ये एकाग्र समर्पणाने स्वतःला कसे वाहून घेतले आहे,हे पाहणे खरोखरच आनंददायी आहे.

पुरस्कार सोहळ्यानंतर तीन वेगवेगळ्या ठिकाणी उस्ताद बिस्मिल्ला खाँ युवा पुरस्कार प्राप्त करणाऱ्या कलाकारांचा कला सादरीकरणाचा महोत्सव होईल.

उस्ताद बिस्मिल्ला खाँ युवा पुरस्काराविषयी

संगीत नाटक अकादमीने 2006 मध्ये भारतरत्न उस्ताद बिस्मिल्ला खाँ यांच्या नावाने 40 वर्षांपर्यंतच्या तरुण कला अभ्यासकांसाठी उस्ताद बिस्मिल्ला खान युवा पुरस्कार (यूबीकेयूपी) ची स्थापना केली. उस्ताद बिस्मिल्ला खाँ युवा पुरस्कार दरवर्षी उत्कृष्ट तरुण कलाकारांना दिला जातो. संगीत, नृत्य, नाटक, लोक आणि आदिवासी क्षेत्रातील  कला आणि कठपुतळी कला, यातील कलाकारांची निवड केली जाते. पुरस्‍काराचे वितरण  दिल्लीत किंवा  दिल्लीबाहेर आयोजित एका विशेष समारंभात केले जाते.  युवा पुरस्कार विजेत्यांना  25,000/- रूपये ,स्मृतिचिन्‍ह आणि महावस्‍त्र प्रदान केले जाते.

उस्ताद बिस्मिल्ला खाँ युवा पुरस्काराची स्थापना करण्यामागे  कारण म्हणजे संगीत, नृत्य, नाटक, लोक आणि आदिवासी कला प्रकार आणि देशातील इतर संबंधित कला प्रकारातील तरुण कलाकारांना प्रोत्साहन देणे आहे.

वर्ष 2022 आणि 2023 या वर्षांसाठी उस्ताद बिस्मिल्ला खान युवा पुरस्कार प्राप्तकर्त्यांमध्‍ये काही निवडक युवा कलाकारांची नावे खालीलप्रमाणे आहेत.

यामध्‍ये  महाराष्‍ट्रातील लावणी लोकनृत्यासाठी प्रमिला कौतिकराव सूर्यवंशी, लोकनृत्‍य कलाकार गोव्‍याचे महेश आबा सातारकर, पारंपरिक संगीतामधील अभंगगायक नागेश शंकरराव आडगावकर, नाट्य  अभिनय क्षेत्रातील ऋतुजा राजन बागवे, पारंपरिक संगीत क्षेत्रातील प्रियांका शक्ति ठाकूर, हिंदुस्‍तानी शास्‍त्रीय संगीत गायिका अनुजा झोकरकर यांचा समावेश आहे.

Ustad Bismillah Khan Yuva Puraskar for the year 2022

Field of Activity: Music -10

1. Samit Mallick                                           Hindustani Vocal
2. Samarth Janve                                          Hindustani Vocal
3. Sangeet Mishra                                        Hindustani Instrumental– Sarangi
4. Partho Roy Choudhury                            Hindustani Instrumental – Santoor
5. K. Gayatri                                                            Carnatic Vocal
6. I. Sweta Prasad                                        Carnatic Vocal
7. B. Anantha Krishnan                               Carnatic Instrumental –Violin
8. Sahana S.V                                              Carnatic Instrumental – Veena
9. Manoj Rai                                                Creative & Experimental Music
10. Nandini Rao Gujar                                   Other Major Traditions of Music (Sugam Sangeet)

Field of Activity: Dance -10

1. Mandakranta Roy                                    Bharatanatyam
2. Kadam Parikh                                          Kathak
3. Urmika Maibam                                       Manipuri
4. T. Reddi Lakshmi                                    Kuchipudi 
5. Arupa Gayatri Panda                               Odissi
6. Dimpee Baishya                                       Sattriya
7. Akshara M Das                                        Mohiniattam
8. Pradyumna Kumar Mohanta                    Chhau
9. Mingma D. Lepcha                                  Creative & Experimental Dance
10. Aparna Nangiar                                       Other Major Traditions of Dance and Dance Theatre

                                                                 (Nangiarkoothu)

Field of Activity –Theatre – 08

1. Beluru Raghunandan                               Playwriting
2. Ifra Mushtaq Kak                                     Direction
3. Harishankar Ravi                                     Direction
4. Harwinder Singh                                      Acting
5. Kumar Ravikant                                       Acting
6. Siddhi Upadhye                                       Acting
7. Mukunda Nath                                         Mime
8. Sangeet Shrivastava                                Allied Theatre Arts – Lighting

Field of Activity: Other Traditional/Folk/Tribal Dance/Music/Theatre and Puppetry – 11

1. Lata Tiwari & Sanjay Datt Panday, (Joint Award)    Folk Music & Dance, Uttrakhand
2. Chow Saratham Namchoom                                       Folk Music, Arunachal Pradesh
3. Sampriya Pooja                                                           Folk Music & Dance, Chhattisgarh
4. Suryawanshi Pramila Kautikrao                                 Folk Dance Lavani, Maharashtra
5. Kumar Uday Singh                                                     Folk Dance, Bihar
6. Nasarullah EPI                                                            Folk Dance, Lakshadweep
7. Binita Devi                                                                  Puppetry, Assam
8. Mahesh Aba Satarkar                                                  Folk Dance, Goa
9. Vasava Mukeshbhai M.                                              Folk Dance, Gujarat
10. Gulzar Ahmad Bhat                                                    Folk Dance, Jammu & Kashmir
11. Moirangthem Kendra Singh                                       Nata Sankirtan, Manipur

Overall Contribution/Scholarship in Performing Arts – 1

1. Anuthama Murali                                                          over all contribution in performing arts

Ustad Bismillah Khan Yuva Puraskar for the year 2023

Field of Activity: Music -10

1. Anuja Zokarkar                                                    Hindustani Vocal
2. Monika Soni                                                        Hindustani Vocal
3. Rishi Shankar Upadhyay                                     Hindustani Instrumental– Pakhawaj
4. Sarang Rajan Kulkarni                                         Hindustani Instrumental – Sarod
5. S. R. Vinay Sharva                                              Carnatic Vocal
6. Ramakrishnan Murthy                                         Carnatic Vocal
7. Akshay Anantapadmanabhan                              Carnatic Instrumental –Mridangam
8. Saikhom Pinky Devi                                            Creative & Experimental Music
9. Satyavathi Mudavath                                           Creative & Experimental Music
10. Nagesh Shankarrao Adgaonkar                           Other Major Traditions of Music (Abhang)

Field of Activity: Dance -10

1. Apoorva Jayaraman                                             Bharatanatyam
2. Meghranjani Medhi                                             Kathak
3. Kalamandalam Vipin Sankar                               Kathakali
4. Pukhrambam Reepa Devi                                    Manipuri
5. Muramalla Surendra Nadh                                  Kuchipudi 
6. Debasis Pattnaik                                                 Odissi
7. Mukunda Saikia Barbayan                                   Sattriya
8. Vidya Pradeep                                                     Mohiniattam
9. Sunita Mahato                                                      Chhau
10. Venkateshwaran Kuppuswamy                           Music for Dance

Field of Activity –Theatre – 08

1. Priyadarshini Mishra                                            Playwriting
2. Bendang Walling                                                 Direction
3. Suvojit Bandyopadhyay                                      Direction
4. Rutuja Rajan Bagwe                                            Acting
5. Vipan Kumar                                                       Acting
6. Shruti Singh                                                         Acting
7. Mallikarjuna Rao Bachala                                   Allied Theatre Arts – Make-up
8. Puneet Dimari & Amit Khanduri (Ramleela)      Other Major Traditions Of Theatre

(Joint Award) Uttrakhand

Field of Activity: Other Traditional/Folk/Tribal Dance/Music/Theatre and Puppetry – 11

1. Angadi Bhaskar                                       Folk Music – Dappalu, Telangana
2. Alok Bishoyi                                            Folk Dance & Music, Odisha
3.  M. Prakash                                              Folk Dance, Puducherry
4. Padma Dolker                                          Folk Music & Dance, Ladakh
5. Sukhram Pahan                                        Folk Music, Jharkhand
6. Yusuf Khan Mewati Jogi                         Folk Music, Rajasthan
7. Kalamandalam Ravisankar T S               Folk Instrument (Chenda), Kerala
8. Dixit Kushal Manvantray                                    Folk Dance, Gujarat
9. Priyanka Shakti Thakur                           Traditional Music, Maharashtra
10. Anureet Pal Kaur                                     Folk Music, Punjab
11. Charu Sharma                                          Folk Music, Himachal Pradesh

Overall Contribution/Scholarship in Performing Arts – 1

1. Laxminarayan Jena                                  over all contribution in performing arts

                                वर्ष 2022 के लिए उस्ताद बिस्मिल्लाह ख़ाँ युवा पुरस्कार

कला का क्षेत्रः संगीत -10

1. समित मल्लिक                                   हिंदुस्तानी गायन
2. समर्थ जानवे                                       हिंदुस्तानी गायन
3. संगीत मिश्रा                                       हिंदुस्तानी वाद्य संगीत (सारंगी)
4. पार्थो रॉय चौधुरी                                  हिंदुस्तानी वाद्य संगीत (संतूर)
5. गायत्री                                             कर्नाटक गायन
6. आइ. श्वेता प्रसाद                                 कर्नाटक गायन
7. बी. अनंता कृष्णन                                कर्नाटक वाद्य संगीत (वायलिन)
8. सहाना एस. वी.                                  कर्नाटक वाद्य संगीत (वीणा)
9. मनोज राय                                        रचनात्मक एवं प्रायोगिक संगीत
10. नंदिनी राव गुजर                                  संगीत की अन्य प्रमुख परंपराएँ (सुगम संगीत)

कला का क्षेत्रः नृत्य -10

1. मंदाक्रांता रॉय                                     भरतनाट्यम
2. कदम पारिख                                      कथक
3. ऊर्मिका माइबम                                   मणिपुरी
4. टी. रेड्डी लक्ष्मी                                  कूचिपूड़ी
5. आरूपा गायत्री पाण्डा                            ओडिसी
6. डिम्पी बैश्य                                       सत्रिय
7. अक्षरा एम. दास                                  मोहिनीआट्टम
8. प्रद्युम्न कुमार मोहंता                              छऊ
9. मिंगमा दोर्जी लेप्चा                               रचनात्मक एवं प्रायोगिक नृत्य
10. अपर्णा नांगियार                                   नृत्य एवं नृत्य नाट्य की अन्य प्रमुख परंपराएँ (नांगियारकुथु)

कला का क्षेत्रः रंगमंच– 08

1. बेलुरु रघुनंदन                                     नाट्य लेखन
2. ईफ़रा मुश्ताक़ काक                              नाट्य निर्देशन
3. हरिशंकर रवि                                      नाट्य निर्देशन
4. हरविंदर सिंह                                      नाट्य अभिनय
5. कुमार रविकांत                                    नाट्य अभिनय
6. सिद्धि उपाध्ये                                      नाट्य अभिनय
7. मुकुंद नाथ                                         माइम (मूक अभिनय)
8. संगीत श्रीवास्तव                                  संबद्ध नाट्य कलाएँ (प्रकाश विन्यास)

कला का क्षेत्रः अन्य पारंपरिक/लोक/जनजातीय नृत्य/संगीत/नाट्य और पुतुल कला – 11

1. लता तिवारी एवं संजय दत्त पांडे (संयुक्त पुरस्कार), लोक संगीत एवं नृत्य, उत्तराखंड
2. चाउ साराथम नामचूम                                  लोक संगीत, अरुणाचल प्रदेश
3. समप्रिया पूजा                                           लोक संगीत एवं नृत्य, छत्तीसगढ़
4. सूर्यवंशी प्रमिला कौतिकराव                           लोक नृत्य (लावणी), महाराष्ट्र
5. कुमार उदय सिंह                                       लोक नृत्य, बिहार
6. नसरुल्ला ईपीआइ                                      लोक नृत्य, लक्षद्वीप
7. बिनीता देवी                                            पुतुल कला, असम
8. महेश आबा सतरकर                                    लोक नृत्य, गोवा
9. वसावा मुकेशभाई एम.                                 लोक नृत्य, गुजरात

10. गुलज़ार अहमद भट्ट                                     लोक नृत्य, जम्मू-कश्मीर

11. मोइरांथेम केन्द्रा सिंह                                    नट संकीर्तन, मणिपुर

कला का क्षेत्रः प्रदर्शन कला में समग्र योगदान/विद्वत्ता– 1

1. अनुत्तमा मुरला                                           प्रदर्शन कला में समग्र योगदान

वर्ष 2023 के लिए उस्ताद बिस्मिल्लाह ख़ाँ युवा पुरस्कार

कला का क्षेत्रः संगीत -10

1. अनुजा झोकरकर                                        हिंदुस्तानी गायन
2. मोनिका सोनी                                           हिंदुस्तानी गायन
3. ऋषि शंकर उपाध्याय                                   हिंदुस्तानी वाद्य संगीत (पखावज)
4. सारंग राजन कुलकर्णी                                  हिंदुस्तानी वाद्य संगीत (सरोद)
5. एस. आर. विनय शर्व                                  कर्नाटक गायन
6. रामकृष्ण मूर्ति                                           कर्नाटक गायन
7. अक्षय अनंतपद्मनाभन                                   कर्नाटक वाद्य संगीत (मृदंगम)
8. सैखोम पिंकी देवी                                       रचनात्मक एवं प्रायोगिक संगीत
9. सत्यवती मुडावत                                       रचनात्मक एवं प्रायोगिक संगीत
10. नागेश शंकरराव अडगांवकर                           संगीत की अन्य प्रमुख परंपराएँ (अभंग)

कला का क्षेत्रः नृत्य -10

1. अपूर्वा जयरमण                                         भरतनाट्यम
2. मेघरंजनी मेडी                                           कथक
3. कलामंडलम विपीन शंकर                              कथकलि
4. पुखराम्बम रीपा देवी                                    मणिपुरी
5. मुरमल्ला सुरेंद्र नाथ                                     कूचिपूड़ी
6. देबाशीष पटनायक                                      ओडिसी
7. मुकुंद सैकिया                                           सत्रिय
8. विद्या प्रदीप                                             मोहिनीआट्टम
9. सुनीता महतो                                            छऊ
10. वेंकटेश्वरन कुप्पुस्वामी                                   नृत्य संगीत

कला का क्षेत्रः रंगमंच– 08

1. प्रियदर्शिनी मिश्रा                                        नाट्य लेखन
2. बेन्दांग वॉलिंग                                          नाट्य निर्देशन
3. शुभोजीत बनर्जी                                         नाट्य निर्देशन
4. ऋतुजा राजन बागवे                                    नाट्य अभिनय
5. विपन कुमार                                             नाट्य अभिनय
6. श्रुति सिंह                                                नाट्य अभिनय
7. मल्लिकार्जुन राव बचाला                              सम्बद्ध नाट्य कलाएँ (रूप विन्यास)
8. पुनीत डिमरी और अमित खंडूरी

(संयुक्त पुरस्कार)                                       रंगमंच की अन्य प्रमुख परंपराएँ (रामलीला)

कला का क्षेत्रः अन्य पारंपरिक/लोक/जनजातीय नृत्य/संगीत/नाट्य और पुतुल कला – 11

1. अंगदी भास्कर                                          लोक संगीत (दप्पलु), तेलंगाना
2. आलोक बिशोई                                         लोक नृत्य एवं संगीत, ओडिशा
3. एम प्रकाश                                              लोक नृत्य, पुडुचेरी
4. पद्मा डोलकर                                            लोक संगीत और नृत्य, लद्दाख
5. सुखराम पाहन                                           लोक संगीत, झारखंड
6. यूसुफ खान मेवाती जोगी                               लोक संगीत, राजस्थान
7. कलामंडलम रवि शंकर टी. एस.                       लोक वाद्य (चेंडा), केरल
8. दीक्षित कुशल मनवंतराय                               लोक नृत्य, गुजरात
9. प्रियंका शक्ति ठाकुर                                    पारंपरिक रंगमंच, महाराष्ट्र
10. अनुरीत पाल कौर                                      लोक संगीत, पंजाब
11. चारु शर्मा                                               लोक संगीत, हिमाचल प्रदेश

कला का क्षेत्रः प्रदर्शन कला में समग्र योगदान/विद्वत्ता – 1

1.   लक्ष्मीनारायण जेना,                                     प्रदर्शन कला में समग्र योगदान